Gorwelion Mandingue #1

Hwn oedd y prosiect cyntaf a ariannwyd gan Gyngor Celfyddydau Cymru y cafodd The Successors of the Mandingue y pleser o’i reoli. Prosiect Ymchwil a Datblygu cydweithredol sy’n dwyn ynghyd ein N’famady Kouyaté  gyda’r gantores o Gymru, Sallie Maclennan, i greu harmonïau newydd a fersiynau newydd o ganeuon Gini traddodiadol sy’n hanu o ganon llwythol Mandingue. Ar ôl cam cychwynnol o ddysgu’r caneuon gwreiddiol gwnaeth y pâr berfformiad prawf fel rhan o Garnifal Butetown i fesur ymateb y gynulleidfa (Awst 25ain 2019).

Dilynwyd y gig gyda chyfnod ymchwil a datblygu i archwilio’r caneuon, a chreu geiriau ac alawon newydd yn ystod sesiynau tebyg i weithdy. Dysgodd y ddau gydweithredwr rai Cymraeg yn ystod eu sesiynau gan weithio gyda Cathryn McShane, yn ogystal â dysgu o draddodiadau diwylliannol ei gilydd. Yna perfformiwyd deg cân o’r rhai yr oeddent wedi bod yn arbrofi gyda mewn digwyddiad acwstig agos atoch, sef ‘Africa Night’ yn Cardiff MADE ar Hydref 11eg 2019. O’r deg cân, roedd gan bedair geiriau newydd yn Gymraeg yn ychwanegol i’r Susu / Ffrangeg /  Malinke / Baga gwreiddiol. Roedd y noson yn hynod boblogaidd a llwyddiannus, gyda llawer o adborth cadarnhaol. I lawer, hwn oedd eu hamlygiad cyntaf i gerddoriaeth Gorllewin Affrica (a Gini yn benodol), a’i offeryniaeth a’i chaneuon traddodiadol gyda thro Cymraeg newydd.

 

Hwylusodd y prosiect hwn rannu traddodiadau cerddorol ar y cyd a dod o hyd i dir cyffredin lle gellid gwireddu ymasiadau. Erbyn diwedd y prosiect roedd deg cân yn barod am berfformiad a oedd yn cynnwys naill ai harmonïau newydd, geiriau Cymraeg newydd, neu’r ddwy. Cyflwynwyd dau berfformiad mewn dau gyd-destun gwahanol iawn – Carnifal Butetown a Cardiff MADE.

Cyrhaeddodd Carnifal Butetown gynulleidfa fwy yn gynnar yn y gwaith, ac elwa o gael mewnbwn Fatoumata Kouyate Djeliguinet (a oedd yn ymweld i berfformio ei set ei hun yn y carnifal), cynorthwyodd hyn Sallie i ddysgu rhai o’r caneuon o’r persbectif o gantores fenywaidd. Roeddem hefyd yn gallu cysylltu â cherddorion lleol  oedd yn rhan o’r carnifal i greu band cefnogi (Aaron Ahmun, Lawrence Ahmun ac Achille Mundo). Fe wnaethant fynegi eu bod wedi dysgu llawer o’r profiad ac wedi mwynhau gweithio gyda ni yn fawr ar y cydweithrediad unigryw hwn. Trwy ddatblygu, addasu, ac arloesi cynrychioliadau gwreiddiol N’famady o ganon Mandingue mewn arddull draddodiadol-fodern gyda chydweithwyr o Gymru, gwnaed y gerddoriaeth hon yn hygyrch ac yn gyffrous yn ei chyd-destun newydd, gan greu partneriaethau a phosibiliadau newydd i’w harchwilio. Derbyniwyd yr arbrawf hwn yn gynnes, a chadarnhaodd fod galw ac awydd am waith pellach oherwydd y galw ysgubol am docynnau ar gyfer noson Cardiff MADE ac adborth hynod gadarnhaol gan y ddau berfformiad.

Yn ogystal â’r ddau gydweithredwr cynradd, gwireddwyd buddion gan bum cerddor cefnogol o ran eu datblygiad personol fel artistiaid, cynulleidfaoedd yng Ngharnifal Butetown a Cardiff MADE, y gymuned sy’n Ganolfan Gymunedol Cathays, Cardiff MADE fel lleoliad a’i gymuned leol, ynghyd â chyfoethogi rhaglen Carnifal Butetown.