Sain Affrica yn mynd i’r Gogledd: Ymasiadau Affro-Gymreig Mandingue

Yn ystod haf 2021, llaciwyd cyfyngiadau Covid-19 yng Nghymru a aeth The Successors of the Mandingue a rhaglen gyffrous i Ogledd Cymru ar gyfer prosiect aml haen uchelgeisiol – diolch i fenter Camau Creadigol Cyngor Celfyddydau Cymru.

Deithiodd grŵp o 17 gerddorion (yn gynnwys artistiaid yng Nghymru, artistiaid o Orllewin Affrica yn y DU, a grŵp o arbrofwyr ymasiad profiadol wedi’u lleoli ym Mryste) i gyd i Wynedd ar gyfer preswyl preswyl creadigol a chydweithredol dwys i weithio gyda’i gilydd yn Stiwdio Sain yng Nghaernarfon.

Ganol wythnos, cafodd pobl leol ym Methesda gyfle i fwynhau perfformiad ‘pop-up’ yn nhafarn Y Siôr gan ddeuawd o gerddorion anhygoel yn chwarae offerynnau traddodiadol Gorllewin Affrica – N’famady Kouyaté ar balafon a Suntou Susso ar kora.  Chwaraeodd y pâr set hyfryd o ganeuon Mandingue traddodiadol, a buan iawn y daeth y gair o amgylch y pentref, ond roeddem yn dal i allu rheoli rhifau a phellter cymdeithasol a galluogi’r rhai a oedd yn bresennol i fwynhau’r profiad.

Trefnwyd ’pop-up’ arall ar gyfer y prynhawn y Wener ar lan y dŵr yng Nghaernarfon mewn partneriaeth â chanolfan gelf Y Galeri.  Y tro hwn roedd y perfformwyr yn grŵp pedwar cryf o ddrymwyr Affricanaidd yn y DU yn hanu o Burkina Faso, Côte d’Ivoire, Y Gambia, a Gini.  Fe wnaethon ni ddenu cynulleidfa o bobl oedd yn mynd heibio, cwsmeriaid y caffi, a gweithwyr swyddfaoedd yn agor eu ffenestri i adael i’r rhythmau ddod i mewn!

Daeth penwythnos olaf y prosiect i ben gyda’r uchafbwyntiau o gig yn Neuadd Ogwen (wnaeth gwerthu allan), oedd yn arddangos a rhannu gwaith creadigol yr wythnos, ynghyd â gweithdy cymunedol cyfranogol.  Roedd y perfformiad yn cynnwys dau grŵp, yn gyntaf casgliad traddodiadol o Orllewin Affrica yn gynnwys djembe, doundoun, kora, a balafon gan dwyn ynghyd gerddorion gwahanol o Orllewin Affrica yn y DU.  Yr ail oedd band ymasiad Affro-Gymraeg 11 gryf gan gynnwys congas, adran corn o sacsoffon a thrymped, gitâr, allweddellau, drymiau, ynghyd ag offeryniaeth Gorllewin Affrica.

Y diwrnod canlynol, ein gweithgaredd gwahanu oedd gweithdy dilynol drymio a chyfnewid diwylliannol cyfranogol cymunedol.  Cafodd y sesiwn ei theilwra i weddu i bob lefel ac roedd yn cynnwys mynychwyr cylch drymio, offerynnwr taro proffesiynol, teuluoedd, ac aelodau o’r gynulleidfa o’r noson flaenorol.  Anogwyd cyfranogwyr i ofyn cwestiynau i’r pedwar prif gerddor a hwylusodd y sesiwn i’w wneud yn brofiad rhyngweithiol ac addysgol gan dynnu ar bedwar traddodiad cenedlaethol gwahanol yr arweinwyr y gweithdy.

Arts Council of Wales, Lottery, and Welsh Government funding logo strip